Waarom het initiatief om een richtlijn over droge ogen te maken?
“Droge ogen is een veelvoorkomende klacht. Op basis van de huisartsenregistratie van Nivel wordt ingeschat dat jaarlijks in Nederland tussen de 299.000 en 490.000 personen hun huisarts consulteren met klachten van droge ogen. De groep patiënten met droge ogen wordt door huisartsen relatief snel naar de oogarts verwezen. In het kader van de ‘juiste zorg op de juiste plek’ wordt gepleit om een deel van de zorg voor patiënten met droge ogen, met behoud van kwaliteit, te verplaatsen naar de optometrist. Op dit moment is er echter geen richtlijn voor optometristen om op terug te vallen. Om een deel van de zorg veilig naar de optometrist te kunnen verplaatsen, neemt de OVN het initiatief met de ontwikkeling van een richtlijn te starten.”
Wat is er nodig om tot een goede richtlijn te komen?
“Een evidence-based richtlijn is bij uitstek de manier om vast te stellen wat goede zorg is. Op basis van literatuuronderzoek besluiten betrokken zorgverleners samen met patiënten wat kwalitatief goede zorg is. Het proces dat de OVN volgt is vergelijkbaar met het proces dat andere zorgorganisaties volgen en is afgeleid van AGREE II. AGREE is het acroniem voor Appraisal of Guidelines for Research & Evaluation. Het is een hulpmiddel om de methodologie en transparantie van de richtlijnontwikkeling te beoordelen.”
“Het is belangrijk dat iedereen die direct of indirect betrokken is bij de zorg voor droge ogen, ook inspraak heeft gedurende het proces. Dit gebeurt vanaf de start: we vragen aan alle belanghebbende organisaties om onderwerpen aan te dragen die in de richtlijn moeten worden uitgewerkt. Naast de beroepsorganisaties en de Oogvereniging zijn dat ook andere organisaties zoals Zorginstituut Nederland, Zorgverzekeraars Nederland, de Hogeschool Utrecht in verband met de opleiding optometrie en de Inspectie van Gezondheid en Jeugd.”
Wie werken mee aan de richtlijn en hoe ziet het ontwikkeltraject eruit?
“Er wordt een multidisciplinaire werkgroep gevormd die de richtlijn gaat opstellen. Naast leden van de OVN zijn het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap, het Nederlands Huisartsen Genootschap en de Oogvereniging uitgenodigd om deel te nemen. De richtlijnmethodoloog ondersteunt de werkgroep, onder ander door systematische analyse van de literatuur uit te voeren. De richtlijnwerkgroep prioriteert de onderwerpen die in de richtlijn worden behandeld en stellen gezamenlijk de conceptrichtlijn op.”
“Daarna volgt een brede commentaarfase waarin de conceptrichtlijn wordt voorgelegd aan alle belanghebbenden. Dit zijn leden van de deelnemende verenigingen en organisaties die indirect met droge ogen te maken hebben. Het doel van een commentaarfase is om de richtlijn inhoudelijk door belanghebbenden te laten toetsen, zodat de richtlijn waar nodig nog kan worden aangepast. Naar schatting zal dit in de zomer van 2023 zijn.”
“Na het aanpassen van de conceptrichtlijn wordt het definitieve document ter autorisatie aan de participerende organisaties voorgelegd. Autoriseren betekent dat je je als beroepsgroep conformeert naar wat in de richtlijn wordt geadviseerd of beargumenteerd daarvan afwijkt. Daarom is de richtlijn de hoeksteen van het kwaliteitsbeleid. De definitieve richtlijn wordt begin 2024 verwacht.”
Annefloor van Enst studeerde gezondheidswetenschappen (Bsc.) en biomedische wetenschappen (Msc.) aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. In 2014 promoveerde ze bij het Dutch Cochrane Centre op het proefschrift “Empirical methods for evidence-based medicine and systematic reviews”. Sindsdien is zij werkzaam als richtlijnmethodoloog, waarvoor zij in 2019 haar eigen bureau Medical Guidelines oprichtte.
